Het is een bekend scenario voor veel ouders: je brengt je vermoeide peuter naar bed. Maar in plaats van rustig in slaap te vallen, krijg je te maken met huilen, mopperen en heftige protesten. Na een lange dag kan dit uitdagend en frustrerend zijn. Maak je geen zorgen, het onderzoeken en opzoeken van de grenzen hoort echt bij deze leeftijd! In dit blog deel ik tips en tricks om je te helpen bij het omgaan met een peuter die niet wil slapen. Lees verder wat ik adviseer om de bedtijd van je peuter soepeler te laten verlopen en een goede nachtrust voor het hele gezin te bevorderen.

Peuters en grenzen

Peuters zoeken de grenzen op, dat hoort bij de ontwikkeling. Ze willen heel graag de controle, maar weten simpelweg nog niet wat het beste voor ze is. Ze zullen je daarom flink uittesten om te zien hoe jij als ouder erop reageert. Reageer je de ene keer streng en de andere keer weer anders als je peuter net iets langer volhoudt? Bingo, een typische valkuil wat uitdagend is voor iedere ouder. Maar peuters varen juist heel goed bij duidelijke, liefdevolle grenzen en regels. Het geeft ze een veilig, vertrouwd gevoel. Ze weten immers wat ze kunnen verwachten. Dit geldt dus ook voor wanneer je peuter niet wil slapen.

Wil je de meest voorkomende oorzaken weten waarom je peuter zich verzet tegen bedtijd en hoe je bedstrijd kan verminderen? Lees dan nu verder.

Redenen waarom je peuter niet wil slapen

1. Geen dutjes meer overdag

Het dagschema van je peuter is een maker of kraker voor bedtijd zonder strijd. Peuters jonger dan 4 jaar hebben over het algemeen nog steeds behoefte aan een middagdut of rusttijd. Als jouw peuter zijn dutje overslaat en aan het einde van de dag oververmoeid raakt, is de kans groot dat het naar bed gaan een uitdaging wordt.

Het is daarom belangrijk om goed op te letten wanneer je peuter tekenen van vermoeidheid vertoont. Het kan soms lastig kan zijn om deze signalen op te pikken. Sommige klassieke signalen van oververmoeidheid, zoals hyperactiviteit of plotselinge energie-uitbarstingen, kunnen geïnterpreteerd worden alsof je peuter nog vol energie is, wat weer kan leiden tot moeilijk in slaap kunnen vallen en wakkere periodes tussendoor.

Zorg ervoor dat je de slaapbehoeften van je peuter goed in de gaten houdt en hem op de juiste momenten de nodige rust en slaap geeft. Dit zal helpen om de bedtijden soepeler te laten verlopen en een goede nachtrust voor zowel je peuter als het hele gezin te bevorderen.

2. Sprongetjes

Ofwel slaapregressies. Ook als je kind peuter is, zijn er slaapregressies. Dit betekent dat je peuter op dit moment heel hard bezig is om een nieuwe vaardigheid onder de knie te krijgen. Dat vraagt energie en uit zich vaak in een tijdelijke uitdaging op slaapgebied. Je ziet het meestal rond de 18 en 24 maanden. Ook zie je soms slaapregressies bij andere mijlpalen, zoals een verhuizing, komst van een baby in het gezin, naar school gaan of zindelijkheidstraining. Volledig normaal, het zijn immers grote veranderingen voor een peuter. Probeer eens iedere avond 10 minuten één-op-één speeltijd toe te voegen op de slaapkamer van je kind. Dit kan helpen, als een grote boost van quality time.

3. Ontwikkeling van je peuter

Zoals al eerder aangegeven, draait het bij peuters in deze periode om het opzoeken van grenzen en kijken hoe ver ze kunnen gaan. Ze willen heel veel zelf kunnen en doen, maar hebben dus die liefdevolle grenzen nodig. Daarom kan het volledig normaal zijn als je zonder duidelijke reden te maken hebt met een meltdown of driftbui tijdens bedtijd. Als dit te lang duurt, krijgt je peuter ook nog eens te weinig slaap, wat weer kan leiden tot oververmoeidheid.

4. De overgang naar bedtijd

Peuters kunnen het lastig vinden om van een dagactiviteit ineens over te gaan naar bedtijd. Je kent het vast: je peuter is aan het spelen en je zegt dat het bedtijd is, waarop je peuter met heftige emoties en vol verzet kan reageren. Of die memorabele momenten waarop je peuter languit in de supermarkt gaat liggen, omdat hij geen ijsje krijgt.

Dit hoort er dus wel bij, maar je kan het verminderen door vast te houden aan een standaard bedroutine. Iedere avond hetzelfde patroon.

Waneer spreek je van een probleem bij in slaap vallen?

Bij deze leeftijd is het normaal dat je kind wat langer nodig heeft om in slaap te vallen dan voorheen. Alles tussen de 5 en 30 minuten is prima, zolang het zonder bedstrijd is en je peuter jou niet als slaapassociatie nodig heeft om in slaap te vallen.

Duurt het langer voor je peuter om in slaap te vallen? Dan is het goed om het dagschema nog eens onder de loep te nemen. Het kan namelijk zijn dat je peuter teveel overdag slaapt en dus nog niet voldoende slaapdruk voor de avond heeft opgebouwd. Maar het kan ook dat je peuter te weinig slaap overdag krijgt en dus oververmoeid naar bed gaat, waardoor het in slaap vallen steeds lastiger wordt.

Tips om je peuter zonder strijd naar bed te laten gaan

1. Zorg voor duidelijkheid

Cruciaal voor peuters! Wat je ook doet, het komt erop neer dat je peuter heel graag wil weten wat er gaat gebeuren. Wees hierin duidelijk en houd jezelf ook aan dit plan. Zet je bijvoorbeeld de wekker en vertel je je peuter dat jullie over 5 minuten naar boven gaan, zorg er dan ook voor dat je dit daadwerkelijk doet.

2. Maak het interessant door het aanbieden van keuzes

Het moment van naar bed gaan wordt door jou als ouder bepaald, daarover geef je je peuter geen controle. Maar er zijn andere opties om je peuter ook tijdens bedtijd controle te geven. Geef maar eens de keuze uit 2 boeken of uit 2 pyjama’s. Ook altijd leuk: geef de optie om als 2 verschillende dieren naar de slaapkamer te gaan. Door 2 opties aan te bieden, maak je het niet te breed.

3. Vast bedtijdritueel

Een vast bedtijdritueel kan een wereld van verschil maken voor een peuter die moeite heeft met slapen. Zorg voor een rustige en ontspannen omgeving door elke avond dezelfde activiteiten in dezelfde volgorde te doen. Denk aan een warm bad, een verhaaltje voorlezen en een knuffelmoment. Door je peuter een voorspelbaar en geruststellend ritueel te bieden, geef je hem de kans om zich geleidelijk aan het idee van slapen over te geven.

3. Gebruik een dagschema of slaapposter

Ik werk graag met een slaapposter waarop de slaapregels staan. Iedere dag kan je dit doornemen. Soms helpt het om in de woonkamer pictogrammen te gebruiken met de planning van activiteiten. Dit kan helpen als je peuter de overgang van speeltijd naar bedtijd moeilijk vindt.

4. Beperk schermtijd voor het slapengaan

Blootstelling aan beeldschermen, zoals televisie, tablets en smartphones, vlak voor het slapengaan kan de slaap van je peuter verstoren. Het blauwe licht van elektronische apparaten kan de aanmaak van het slaaphormoon melatonine onderdrukken, waardoor het moeilijker wordt om in slaap te vallen. Stel een duidelijke regel in om schermtijd minstens een uur voor het slapengaan te vermijden.

5. Benadruk het positieve

Positieve versterking kan een krachtig hulpmiddel zijn bij het bevorderen van gewenst gedrag, ook als het gaat om slapen. Prijs je peuter en geef complimenten wanneer hij goed meewerkt aan het bedtijdritueel en succesvol in slaap valt.

6. Blijf vasthouden aan je grenzen

Als alles duidelijk is voor je peuter: de planning, de vaste bedroutine, eventuele keuzes binnen de grenzen en de verwachtingen, dan is het allerbelangrijkst om vast te blijven houden aan deze grenzen. Dat betekent dat je consequent moet zijn en niet afwijken van het plan vanwege een driftbui. Door aan die kaders vast te blijven houden, bied je dat veilige en zekere gevoel (ook al lijkt het op dat moment niet zo). Hoe vermoeiend ook, blijf hierbij kalm en geduldig, en onthoud dat het een fase is. Het tonen van frustratie of boosheid kan de situatie verergeren en het voor je peuter moeilijker maken om te kalmeren en in slaap te vallen. Probeer in plaats daarvan een rustige en geruststellende aanwezigheid te zijn.

Kan je wel wat hulp gebruiken bij het creëren van een rustige, fijne bedtijd voor je peuter? Met een online consult of slaaptraject help ik jou en je gezin om de bedstrijd weg te halen en ervoor te zorgen dat je peuter weer ontspannen leert te slapen. Vul het contactformulier in voor een gratis, vrijblijvende kennismakingscall.