De speen was een holy grail voor mijn dochter. Het afbouwen was nogal een ding – en ons uitstelgedrag ook. Uiteindelijk was ze er binnen no time van af en bleek het echt niet het einde van de wereld. Sterker nog, ze had ons niet meer nodig om ‘s nachts de speentjes terug te stoppen, leerde hoe ze zelfstandig in slaap moet vallen én hoe door te slapen. Wil je weten hoe je het beste met de speen kan stoppen?

Voordelen van de speen

• Een speen de eerste maanden aanbieden heeft meerdere voordelen. Baby’s hebben een hoge zuigbehoefte en het zuigen op een speen heeft een stressverlagend, kalmerend effect.
• Daarnaast kan een te vroeg geboren baby dankzij een speentje alvast oefenen om straks aan de borst/fles te drinken. ⁠
• Rond de 6-8 weken is er een piek van darmkrampjes. Een speen kan je baby hierbij kalmeren en troost bieden. ⁠
• ⁠Mogelijk draagt het gebruik van een speen bij aan vermindering van risico op wiegendood. ⁠

Wat als de speen een slaapassociatie wordt?

Vanaf 4-6 maanden neemt de zuigbehoefte van je baby af en kan je baby afhankelijk gaan worden van het speentje om in slaap te vallen en door te slapen. Het kan daarna lastiger worden om er van af te komen. Een baby valt in slaap met het speentje in de mond, wordt wakker en gaat op zoek naar dezelfde manier hoe hij eerder in slaap is gevallen – met het speentje dus. Grote kans dat je dan steeds vaker het speentje terug moet geven en je onderbroken slaap krijgt.⁠

Wanneer je drie keer of vaker per nacht het speentje terug in de mond moet stoppen, is het tijd voor actie. Lees hieronder hoe je het beste kan stoppen met de speen én alternatieven.

Ik heb een baby met speen

De keuze ligt bij jullie of de speen een probleem is. Ik heb ouders gehad die meerdere keren per nacht uit bed moeten om de speen terug in de mond te stoppen, maar het geen issue vonden en dus geen behoefte hadden om het weg te halen.

Oefenen met de speen in de mond te stoppen

In dat geval kan je het volgende proberen: oefen overdag met je baby om de speen in het handje te leggen, waarbij je baby leert om het zelf vast te houden en in de mond te stoppen. Hierbij help je met het geleiden van de hand. Geduld is hierbij een schone zaak, maar dit kan ervoor zorgen dat je ‘s nachts niet meer hoeft te assisteren.

Tegelijkertijd zie ik dit niet als een lange termijn-oplossing. Ook al heeft je baby jouw hulp niet nodig om de uitgevallen speen zelf ‘s nachts zelf terug in de mond te doen, je baby moet hiervoor toch volledig wakker zijn en een bepaalde mate van alertheid hebben om de handeling uit te voeren. En deze tijd hadden ze ook kunnen benutten om in een diepe, herstellende slaap te zijn.

Overal speentjes in het bed

Je kan meerdere speentjes in het ledikant leggen in de hoop dat er altijd eentje binnen handbereik is. Maar dit is geen lange termijn-oplossing en ik raad het daarom niet aan. Voor je het weet liggen er 10 speentjes in bed plus voor een veilige slaapomgeving wil je zo min mogelijk in het ledikant hebben.

Langzame oplossing: de speen als onderdeel van het bedritueel

Je kan je baby de speen aanbieden als onderdeel van het bedritueel. Echt vlak voordat je baby in slaap valt, haal je de speen dan weer voorzichtig uit de mond. Gaat je baby huilen? Bied het speentje weer aan en probeer het een volgende keer. Je hebt hier veel geduld en tijd voor nodig. Dit is een heel geleidelijke methode en kan weken duren.

Snelle oplossing: Cold Turkey

En dat is exact zoals het is. Van de ene op de andere dag bied je de speen niet meer aan. Niets meer en niets minder. Je kan hierbij een slaaptrainingmethode volgen en uiteindelijk zal je in een nieuwe fase komen zonder afhankelijkheid van een speen.

Zal je een paar minder makkelijke nachten hebben als je gebruik van de speen limiteert tot het bedritueel of het cold turkey weghaalt? Absoluut, je baby houdt niet van verandering en zal dit dan ook laten merken. Hou je doel voor ogen: jouw taak is om ervoor te zorgen dat je baby een gezond slaappatroon heeft op de lange termijn.

Ik heb een peuter met speen

Peuters kunnen koppig zijn. Ze weten wat ze willen en het is uitdagend om ze van gedachte te laten veranderen. Daarom geef ik je drie tips om te stoppen met de speen als je een peuter hebt.

1. Geef een tijdlijn

Peuters houden niet van abrupte veranderingen, dus leg uit dat het tijd is om afscheid te nemen van de speen en geef een duidelijke tijdlijn. Z zijn ze op de hoogte dat het bijna tijd is om afscheid te nemen. Zo geef je ze de tijd om eraan te wennen en wordt het geen traumatisch gebeuren. Je kan je kind een stukje van de speen afknippen en uitleggen dat het nu stuk is en het niet meer gebruikt kan worden. Een alternatief is het samen in een envelop stoppen en op de post doen naar kleinere kids die het meer nodig hebben. Of je kan het naar de winkel brengen en bij de kassa wisselen met een cadeautje. Wel handig om dit even van tevoren te overleggen om verbaasde gezichten te voorkomen. Opties zat om er voorgoed afscheid van te nemen.

2. Cold Turkey

Wanneer je hebt verteld dat de speen binnenkort weggaat, je een tijdlijn hebt gegeven en je kind hebt betrokken in het proces, voorkom dan dat je allemaal gecompliceerde regels maakt om het in fases te doen. Dus niet aangeven dat de speen niet meer tijdens het dutje mag, maar nog wel tijdens bedtijd. Bij peuters is het beter om de knoop definitief door te hakken en cold turkey te gaan. Is de knoop eenmaal doorgehakt, geef dan in moeilijke tijden de speen niet ineens terug. Het eerst afpakken en dan ineens weer teruggeven tijdens slaaptraining doet alles teniet. Je leert je kind dat een bepaalde duur mopperen of huilen effect heeft. Daarnaast word je niet meer serieus genomen, omdat je je niet aan je woord houdt dat de speen niet meer terugkomt.

3. Consistentie

Dit is mijn magische woord en maakt van slaaptraining een hit or miss. Wees consistent in je aanpak om te stoppen met de speen en zorg ervoor dat je geen andere slaapassociatie als alternatief aanbiedt. Vaak word JIJ de nieuwe slaapassociatie. Dan willen ze dat jij bij ze komt liggen, totdat ze in slaap vallen. En dan ook wanneer ze tussentijds wakker worden en ze erachter zijn gekomen dat je naar je eigen bed bent vetrokken. Probeer daarom te voorkomen dat je naast je peuter in bed gaat liggen tot hij of zij in slaap valt, omdat je heel snel een nieuwe gewoonte creëert,

Maar mijn kind heeft een speen, slaapt volledig door de nacht en ik hoor hem niet. Moet ik toch stoppen?

Als je kind fantastisch slaapt, ‘s nachts niet wakker wordt en je niet roept om te helpen met het teruggeven van de speen, dan is er op dit moment geen probleem. Neem dan de speen pas weg wanneer je er klaar voor bent.

Kan je ondersteuning gebruiken bij het stoppen met de speen?

Ik help je graag! Boek een vrijblijvende kennismaking via onderstaande link en we gaan aan de slag om jouw kind gezonde slaapvaardigheden aan te leren voor de lange termijn.

Boek een vrijblijvende kennismaking